Архив рубрики «БАЛАГА»
Минем эшем кызыклы
Минем эшем кызыклы (Зарипова М.Р.)
Минем эшем кызыклы,
“Яңгырлы” һәм “болытлы”
Күп кенә нәниләрнең
Булам мин әниләре.
Прочитать остальную часть записи »
Татар милли киемнәре турында табышмаклар
Чиккән яшел бәрхетне.
Ул үзем кебек бәләкәй,
Ә исеме …. (Түбәтәй)
Прочитать остальную часть записи »
Юл билгеләре турында шигырьләр
Аннан кешеләр бара.
Монда бит махсус тамга,
Исеме аның “зебра”.
***
Прочитать остальную часть записи »
Агачлар турында шигырьләр
Минем исемем – имән,
Мин күптән яшәп киләм.
Бик көчле агач – имән,
Җилләргә, давылларга –
Берсенә дә баш имәм.
Прочитать остальную часть записи »
Кышкы табышмаклар
Әкият: “Кәрлә мәктәпкә бара”
Борын заманда түгел, көннәрнең бер көнендә кара урман аланында яшәгән ди урман сакчысы Кәрли, узенең малае Кәрлә белән. Алар урманда яшәгәнлектән укый, яза белмәгәннәр. Ә Кәрләнең бик тә укырга, язарга өйрәнәсе килгән. Әмма кара урман аланыннан зур шәһәргә бару өчен бик озын һәм авыр юл үтәсе бар. Шуңа күрә Кәрли малаен бик җибәрмәскә тырышса да күнде, Кәрләне мәктәпкә җибәрде.
Прочитать остальную часть записи »
Җырлы-биюле уеннар җыентыгы
КҮЧЕРҮ – Җырлы-биюле уеннар җыентыгы
Без уйныйбыз, уйныйбыз,
Якты көннән туймыйбыз.
Кулны кулга чаба-чаба
Көләбез дә җырлыйбыз.
С. Миӊлекәй
Прочитать остальную часть записи »
Презентация: “Татар халык уеннары”
КҮЧЕРҮ- Татар халык уеннары (Презентация)
Максатлар:
1. Балаларда татар халкына хөрмәт һәм аны ярату, рухи кыйммәт һәм кешелек дөньясының аралашу, белем алу чарасы буларак аңлы караш тәрбияләү;
Прочитать остальную часть записи »
“Хәрәкәттә – бәрәкәт” шигыре
Гаилә әгъзалары турында табышмаклар
Тәмле ашлар пешерә, матур гөлләр үстерә.
Өебезнең нуры ул, барыбыздан олы ул. (Әби)
Прочитать остальную часть записи »
Әни турында шигырьләр – 4
Ватанны саклаучылар көненә шигырьләр
Кадерле ул һәркемгә.
Аны иң зур бәйрәм дип
Мөмкин хәтта әйтергә.
***
Прочитать остальную часть записи »
Җиңү көненә шигырьләр-2
Ил язмышы кылыч йөзендә.
Ир-егетләр китте яу кырына,
Алып көче тоеп үзендә.
Прочитать остальную часть записи »
Кошлар – безнең дусларыбыз
Ягымлы сүзләр турында шигырьләр
6-7 яшьлек балалар өчен кызыклы биремнәр
1. Әнинең кызы Алсу, улы Наил, эте Сарбай, песие Мияубикә булган. Сорау: әнинең ничә баласы булган?
2. Агач башында 4 кош утыра, 2 се карга, ә алганнары чыпчык. Сорау: агач башында ничә чыпчык утырган.
Прочитать остальную часть записи »
Әби турында шигырьләр – 2
Санамышлар
Безнең нәни дускайлар.
Песнәк, чәүкә, саескан,
Күгәрчен артка поскан.
Прочитать остальную часть записи »
Туган тел турында шигырьләр
“Туган телем” (Энҗе Мөэминова)
Дөньяда иң-иң матур ил
Ул минем туган илем.
Дөньяда иң-иң матур тел
Ул – минем туган телем.
Прочитать остальную часть записи »
Уенчыклар турында шигырьләр
“Сүз тыңлаучан булыгыз” (Резеда Вәлиева)
Курчакларым, килегез,
Яңа йортны күрегез.
Менә бусы – ишеге,
Рәхим итеп керегез!
Прочитать остальную часть записи »
Кечкенәләр төркемендә режим моментлары үткәрү
Кече яшьтәге балаларны татар теленә өйрәтү, сөйләм үстерү мәсьәләләрен чишкәндә өйрәтүнең төрле методлары, алымнары, чаралары кулланыла. Хәрәкәтләнү активлыгы югарырак булган саен, балаларның сөйләме тизрәк һәм яхшырак үсеш ала. Бармак уеннары баш мие эшчәнлегенә, интеллект үсешенә уңай йогынты ясый.
Прочитать остальную часть записи »
Транспорт төрләре турында табышмаклар
1. Нинди гаҗәп өй бу? Һәр ягы тәрәзәле.
Аягында резина, бар ашаганы бензин.
Бу нинди өй? (Автобус)
Прочитать остальную часть записи »
Татар милли ризыклары турында табышмаклар
Бутап камыр басканнар.
Бәрәңге, ит, тоз салып,
Почмаклар ясаганнар. (Өчпочмак)
Прочитать остальную часть записи »
Туган як турында шигырьләр
Гөл чәчәкле туган җиребез.
Җир шарында кояш булып
Балкый безнеӊ туган җиребез.
Прочитать остальную часть записи »
Һөнәрләр турында табышмаклар
Ул бар өйгә тарата.
Пенсия биргәнгә күрә,
Бар өлкәннәр ярата. (Почтальон)
Прочитать остальную часть записи »
Һөнәрләр турында шигырьләр
Минем әнием тегүче,
Үз эшен бик нык сөя,
Ул теккән җылы киемне
Бик күп кешеләр кия.
Прочитать остальную часть записи »
Сәламәтлек турында шигырьләр
Иртә әле, вакыт бар дип,
Озак йоклап ятма син.
Кояштан алда уян да,
Физзарядка яса син.
Прочитать остальную часть записи »
Гаилә турында шигырьләр
Л.Ситдикова “Әти, әни һәм мин”
Әти, әни һәм мин –
Без бер тату гаилә.
Без өйдә бергә булганда
Гел елмаясы килә.
Прочитать остальную часть записи »
Икмәк турында шигырьләр
Җир җылысын саклап үзендә,
Күкрәкләргә терәп кисәр икмәк
Һәр табынның тора түрендә.
Прочитать остальную часть записи »
Ел фасыллары турында табышмаклар
Дару үләннәре турында табышмаклар
Күңелле шигырьләр
“Алия диләр мине” (М.Әхмәтшина)
Әтием дә, әнием дә.
“Ай, кызым, диләр миңа.
“Алсу йөзле, айдай кашлы,
Йолдызым!”, – диләр миңа.
Прочитать остальную часть записи »
Атна көннәре турында шигырь
Бер атнада ничә көн?
Бер атнада 7 көн.
7 төрле исеме,
7 сен дә яттан бел (түгәрәктә җырлап әйләнү)
Прочитать остальную часть записи »
Татар халык уеннары
1. “Буяу сатыш”. Бу уен урамда, ишек алдында, болыннарда уйнала. Балалар арасында “буяу сатучы” һәм “буяу алучы” билгеләнә. Калганннар “буяулар” булып тезелеп утыралар. “Сатучы” һәрберсенә буяу исемнәре әйтеп чыга. “Буяу алучы” килә:
Прочитать остальную часть записи »
Татар халык уеннары – 2
Дәвамы. Башы монда: Татар халык уеннары
28. “Борынга шырпы кыстыру”. Уечыларның борынына шырпы кабы кыстырыла, шырпы кабын бит белән төрле хәрәкәтләр ясап төшерергә тырышалар. Кем беренче?
Прочитать остальную часть записи »
“Уйный-уйный үсәбез” проектындагы темаларга кыска шигырьләр
“Кишер үстерәбез” (Хәйбуллина М.Ә.)
Кишер зур,
Кишер кечкенә,
Кишер пычрак,
Юыйк тиз генә.
Прочитать остальную часть записи »
Татармультфильм
5 яңа мультфильм (Каз белән Аккош, Мактанчык чыпчык, Бикбатыр белән Биккуркак, Шүрәле, Кем көчле?)
Прочитать остальную часть записи »
Каз белән Аккош
Каз белән Аккош
(Абдулла Алиш әкияте)
Очы-кырые күренмәгән болын уртасында зур бер күл булган. Тирәләре аның яшел кыяклар, шаулап торган камышлар белән капланган булган.
Бу күл буена кеше аягы бер дә басмаган, ул тирәләрдә аучыларның мылтыклары да шартламаган.
Прочитать остальную часть записи »
Муса Җәлил шигырьләре
Читлектәге хайван балалары (С.Маршактан тәрҗемә)
Фил
Филгә туфли биргән идек,
Ул аларны кимәде.
– Ник кимисең? – дигән идек,
Менә ничек сөйләде:
Прочитать остальную часть записи »
Баланы йоклатканда укыла торган әкият
(Рабит Батулла)
Беренче сөйләм
Бер тапкыр Мөбарәк исемле бер малай урманга киткән. Бара икән, бара икән, бара торгач, бер басмага барып җиткән. Басманы чыккан да Мөбарәк тагын алга таба киткән. Бара икән, бара икән, бара торгач, бер күпергә барып җиткән бу. Прочитать остальную часть записи »
Анимацияле сюжетлар – 2
Башы монда: Анимацияле сюжетлар
Зур төркем балалары өчен анимацияле сюжетлар ( 13 видео)
Прочитать остальную часть записи »
Солдат буласым килә
Солдат буласым килә (Хәйбуллина М.Ә.)
Мин әле бик кечкенә,
Миңа биш яшь кенә,
Солдат фуражкасы да
Башымда зур күренә.
Прочитать остальную часть записи »
Балалар белән уйнар өчен төрле-төрле уеннар җыентыгы – 3
Балалар белән уйнар өчен төрле-төрле уеннар җыентыгы – 2
16) Ак, димә, кара, димә…
Уенның максаты: балаларның уйлау сәләтен үстерү, аларда игътибарлылык, тапкырлык сыйфатлары тәрбияләү.
Прочитать остальную часть записи »
Балалар белән уйнар өчен төрле-төрле уеннар җыентыгы – 2
Балалар белән уйнар өчен төрле-төрле уеннар җыентыгы – 1
Балалар өчен җырлы-биюле уеннар
1) Ак калач яки коймаклар
Прочитать остальную часть записи »
Балалар белән уйнар өчен төрле-төрле уеннар җыентыгы – 1
Мәктәпкәчә тәрбия учреждениеләренең төп бурычы балаларны рухи яктан бай, физик яктан сәламәт итеп үстерү. Алар төрле юллар белән тормышка ашырыла. Ә шулар арасында иң әһәмиятлесе – уеннар.
Дидактик уеннар – балаларны уйланырга, эзләнергә, фикер тупларга, берләштерергә, күнекмәләрне, гадәтләрне тормышта кулланырга өйрәтүче һәм тәрбия бирүче көчле чараларның берсе. Уен вакытында баланың сөйләме үсә, сүз байлыгы арта. Чөнки бала бу чакта күпләр белән бәйләнешкә керә, яңадан-яңа сүзләр ишетә һәм үзе дә аларны куллана.
Прочитать остальную часть записи »
Комсызлыктан әкияттерапия
Раиләләрнең ишегалдында балалар бик күп. Алар бер-берсен яраталар, бергәләп, төрле-төрле уеннар уйныйлар. Быел кыш тау ясадылар. Һәркайсының чанасы бар. Тик Раиләнең генә чанасы юк. Ул уйнарга чыккач, Фирая белән Гүзәл йөгереп киләләр дә:
— Раилә, кил, чанада шу,— дип, үз чаналарын биреп торалар.
Беркөнне Раиләнең әтисе дә чана алып кайтты. Раилә шатлыгыннан нишләргә белмәде. Биеп тә алды, сикергәләп тә. Әтисе Раиләгә:
— Чанаңны саклап кына шу, ватма, — диде.
Прочитать остальную часть записи »
Балаларны тәрбияләүдә татар халык иҗатының әһәмияте
Татар халык иҗаты әсәрләрнең тәрбияви әһәмияте аеруча зур. Җанлы һәм тапкыр сүзле мәкаль–әйтемнәр, әкиятләр, табышмаклар һәм башкалар балаларда тел матурлыгын тоемлау тәрбиялиләр, танып белү эшчәнлеген үстерәләр.
Татар фольклоры, халкыбызның гасырлар буенча тупланып килгән акыл хәзинәсе буларак, зур педагогик әһәмияткә ия.
КҮЧЕРҮ – Балаларны тәрбияләүдә татар халык иҗатының әһәмияте презентациясе
Прочитать остальную часть записи »
Балалар бакчасында әкияттерапия һәм бармак уеннары
“Балаларның психик яктан сәламәт булуның бер чарасы буларак УМК элементларын кулланып “Әкиятерапиянең һәм бармак уеннарының әһәмияте”
Баланың мәктәпкәчә яшьтәге чоры – тирә-юньне йотлыгып өйрәнү, күп кичерешләрне үзенә туплау һәм кеше шәхесе формалашуда иң мөһим чор. Баларның физик һәм психик яктан сәламәт булулары өлкәннәрнең йогынтысы бик зур роль уйный. Психик яктан сәламәт булуның бер чарасы буларак әкияттерапиянең һәм бармак уеннарының әһәмияте турында сезгә якыннан таныштырып китәсем килә. Бу төр эшебездә без УМК материалларында киң куллана алабыз. Прочитать остальную часть записи »
Кышкы шигырьләр
2 яшьтән 7 яшькә кадәр балалар өчен шигырьләр
Карны кем ясый? (Зиннурова Ф.М.)
Кар яуганны карап тордым
Тәрәзәдән беркөнне.
Ап-ак үзе, бизәкләре
Йолдыз кебек, күр инде.
Кем соң аны ясый икән,
Кем сибеп тора икән?
Ничек куллары туңмый да,
Каян кар җитә икән?
Прочитать остальную часть записи »
Нәниләргә шигырьләр
Көз җитте (Хәйбуллина М.Ә.)
Салкын урамда.
Салкын булса да
Чыгам урамга.
Прочитать остальную часть записи »
Шигырь: “Бәхет бит ул – бала күзләре”
Бәхет бит ул – бала күзләре (Сәгъдиева А.А)
Иж-Бубыйлы, мәгърифәтле булып,
Туып үскәнмен мин авылда.
”Ак йөзле” мәгънәсен йөртә
Исемем дә минем Альбина.
Прочитать остальную часть записи »
Нәниләр өчен шигырьләр
Уйныйсың да уйныйсың,
Уйнап һич тә туймыйсың.
Йомылган бит күзләрең,
Йокларга уйламыйсың.
Прочитать остальную часть записи »
Туган телем – әткәм-әнкәмнең теле
Кошлар турында шигырьләр – 2
Сыерчык (Г. Лотфи)
Өй түрендә бакчада,
Талчыбык куначада
Сыечык канат кага –
Яз килүгә шатлана.
Прочитать остальную часть записи »
Бала ипи ашарга теләмәгәндә укыла торган әкият
(Балалар матбугатыннан)
Бер авылда Гөлназ исемле кыз яшәгән, ди. Бер начар гадәте булган аның: ул көйсезләнергә ярата икән.
Бервакыт әбисе аны өстәл янына аш ашарга чакырган. Тәлинкә янына бер телем арыш ипие куйган. Шунда Гөлназ: «Мин сезнең бу ипиегезне ашамыйм, үзегез ашагыз, миңа конфет бирегез»,— дип киреләнә башлаган.
Прочитать остальную часть записи »
Бала кәнфит сораганда укыла торган әкият
Күп кешеләр баллыны яраталар. Ә балалар – аеруча. Баллы ризыклар баланың үсеше өчен бик кирәк, ләкин аңа күбрәк файдалы татлылыклар бирергә тырышыгыз. Мәсәлән, бал (аллергия булмаса), җиләк-җимешләр, кипкән җимешләр, яшелчәләр. Ә торт яисә күмәч белән сыйланырга телисез икән, аларны үзегез сабыегыз белән бергә табигый азык-төлектән пешерегез.
Елак әтәч
(Рабит Батулла әкияте)
Прочитать остальную часть записи »
Бикбатыр белән Биккуркак
Бикбатыр белән Биккуркак
(Абдулла Алиш әкияте)
Әкият – Бикбатыр белән Биккуркак
Прочитать остальную часть записи »
Кошлар турында шигырьләр – 1
Чыпчык (Ф.Яруллин)
Тәрәз каршына
Килгән бер чыпчык.
Миңа кычкыра:
– Чык әле, – ди, – чык.
Алдый ул, беләм,
Гел шулай итә.
Йөгереп чыксам,
Оча да китә.
Прочитать остальную часть записи »
Бөҗәкләр турында шигырьләр
Аллы-гөлле күбәләк
Чәчәктән табын корган ,
Кемне чакырыйм диеп,
Уйга батып утыра:
Чикерткә каты чырлый,
Энә карагы – урлый,
Чебен тирескә куна –
Бик әшәке ул шуңа:
Прочитать остальную часть записи »
Сабантуй бәйрәменә шигырьләр
Сабантуй (Э.Шәрифуллина)
Сабантуймы, Сабантуй –
Уеннар туе бит ул,
Тәм-томнар сые бит ул,
Җиңүләр уе бит ул.
Прочитать остальную часть записи »
Нечкәбил
Нечкәбил
(Абдулла Алиш әкияте)
(Кыскартып алынды)
Каршыгызда, менә күрәсезме, нәрсә соң ул, беләсезме?
Шашка шакмаклары төсле тезелеп киткән йортлар. Ул йортларда яшиләр кортлар.
Кортлар? Нинди кортлар?
Татлыдан татлы бал җыялар, шәмгә яраклы балавыз коялар. Ерак-ерак җирләргә очып китәләр. Укларын кадасалар, еларга итәләр.
Прочитать остальную часть записи »
Анимацияле сюжетлар
Уртанчы төркем балалары татар телен өйрәнү шөгыльләре өчен анимацияле сюжетлар ( 12 видео)
Прочитать остальную часть записи »
Балалар бакчасы турында шигырьләр
Көн саен Ләйлә
Бакчага килә.
Соң гына кайта
Кич белән өйгә.
Ярата Ләйлә
Көн үткәрергә
Иптәшләр белән
Бакчада бергә.
Прочитать остальную часть записи »
Җиңү көненә шигырьләр
Минем бабай (Э.Шәрифуллина)
Минем бабам – капитан,
Сугышта булып кайткан.
Күкрәк тулы орденнар,
Медальләр алып кайткан.
Прочитать остальную часть записи »
Бик яхшы сабак алды Ябалак
Бик яхшы сабак алды Ябалак
(Абдулла Алиш әкияте)
Әкият – Бик яхшы сабак алды ябалак
Зәп-зәңгәр күк итәгенә барып тоташкан, очы-кырые күренмәгән бер кара урман бар. Ул урманда яшел киемле агачлар гөрләп үсәләр, тәмле-тәмле җиләкләр кызарып пешәләр. Анда ерткыч бүреләр, хәйләкәр төлкеләр, куркак куяннар, агулы еланнар яшиләр.
Усал ерткычлар, сайраучы кошлар белән бергә бу урманда ике ябалак та тора. Төскә алар тавык төсле матур, ә башлары аларның песи башына бик охшый. Күзләре коточкыч зур булсалар да, көндезләрен күрмиләр, шуңа күрә алар ауга да төннәрен генә йөриләр.
Прочитать остальную часть записи »
Яз турында шигырьләр
Өч аю
Өч аю
(Лев Толстой әкияте)
Әкият – Өч аю
Бер кыз өйләреннән чыгып урманга киткән. Урманда ул адашкан һәм кайтырга юл эзли башлаган. Ләкин таба алмаган. Урмандагы кечкенә генә бер өй янына килеп чыккан.
Прочитать остальную часть записи »
Этләр турында шигырьләр
Маэмай (М.Җәлил)
Кара борын Акбаем.
Күп йөгерә, күп өрә,
Күп ишетә, күп күрә…
Прочитать остальную часть записи »
Песиләр турында шигырьләр
Мияу (Р.Миңнуллин)
Соры синең төскәең.
Йомшак синең йоннарың,
Җылы синең туннарың.
“Мияу, мияу!” – бар сүзең,
Ялкау да әле үзең,
Белмим инде, ни өчен
Бернигә китми исең?
Прочитать остальную часть записи »
Сертотмас үрдәк
Сертотмас үрдәк
(Абдулла Алиш әкияте)
Борын заманда башы бүрекле, аягы төкле бер үрдәк булган. Ул үзе, сайрый белмәсә дә, күргән бер кошына, хайванына, ерткычына озак-озак итеп яңа хәбәрләр сөйләргә ярата икән. Тегеләр аның сүзләрен тыңлый-тыңлый арып бетәләр, я бөтенләй тыңламый ташлап китәләр икән. «Ишеттеңме бер яңа хәбәр? Сиңа гына сер итеп сөйлим», – дип башлап китә торган булган ул сүзен.
Прочитать остальную часть записи »
Чуар тавык
Балага “Чуар тавык” әкиятен сөйләгез. Сабыегыз сез әйткән сүзләрне һәм хәрәкәтләрне кабатлап барсын.
Чуар тавык
(Рус халык әкияте)
Яшәгән, ди, булган, ди, бабай белән әби. Аларның Чуар тавыклары булган – КЫТ-КЫТАК! КЫТ-КЫТАК!
Прочитать остальную часть записи »
Әни турында шигырьләр 3
Әниләр бәйрәме (С.Сөләйманова)
Кояш көлә, мин елмаям,
8 нче Март бүген.
Прочитать остальную часть записи »
Солдатлар, туган ил турында шигырьләр
Байрак элдек без бүген урамга,
Кыю солдатлар көне булганга.
Әйдә, зур бәйрәм, шатлык белән кил,
Сине каршылый бөтен Туган ил.
Ватаныбызның чикләрен саклап,
Батыр абыйлар торалар сакта.
Прочитать остальную часть записи »
Теремкәй
Теремкәй
(Рус халык әкияте)
Әкият -Теремкәй
Басуда терем-теремкәй урнашкан була.
Прочитать остальную часть записи »
Габдулла Тукай әсәрләре
Күренекле шагыйрь Габдулла Тукайны халкыбыз һәрвакыт күңел түрендә саклый. Аның әсәрләрен балалар бик яратып укыйлар, ятлыйлар, чөнки алар матурлыкка, яхшылыкка өйрәтә, шәфкатьле*, гадел*, кыю булырга өнди.
* Шәфкатьле – милосердный.
* Гадел – справедливый.
Прочитать остальную часть записи »
Әни турында шигырьләр 2
Әни турында шигырьләр
Кем уяткан Ләйләне? (С.Сөләйманова)
Иртүк торып битен юган,
Кем уяткан Ләйләне?
Уятмаган, үзе торган —
Бүген әни бәйрәме.
Прочитать остальную часть записи »
Фольклордан: баланы чәбәк-чәбәк иттерү
Чәп-чәп иткәч үсеп кит,
Чәп-чәп ит тә йөреп кит,
Белгәнеңне сөйләп кит.
Прочитать остальную часть записи »